Gümrükler Genel Müdürlüğü'nün 17.02.2020 tarihli 52216372 sayılı yazısında, 2018/11799 sayılı Bazı Ürünlerin İthalatında Ek Mali Yükümlülük Tahsili Hakkında Kararda bildirilen ülkeler harici menşeli beyan edilen ve AB den gelerek A.TR dolaşım belgesi olmaksızın serbest dolaşıma giren Karar kapsamındaki eşya için, A.TR dolaşım belgesinin sonradan gümrük idaresine ibraz edilmesi durumunda yapılacak işlemler hakkında aşağıdaki bilgilendirme yapılmıştır.
Bilindiği üzere, 2018/11799 sayılı "Bazı Ürünlerin İthalatında Ek Mali Yükümlülük Tahsili Hakkında Karar” kapsamında olan ve AB ülkeleri üzerinden A.TR dolaşım belgesi eşliğinde ithal edilen Bangladeş, Bolivya, Cape Verde, Endonezya, Hindistan, Kamboçya, Moğolistan, Pakistan, Paraguay, Sri Lanka, Ukrayna ve Vietnam menşeli eşya için ülkemiz aleyhine ortaya çıkan tarife farklılığının giderilmesi amacıyla; 20/12/1995 tarihli ve 95/7606 sayılı Bakanlar Kurulu Kararı ile yürürlüğe giren İthalat Rejimi Kararının eki II sayılı listede yer alan gümrük vergisi oranları dikkate alınarak;
Endonezya menşeli ve 1 inci maddenin ikinci fıkrasında tanımlanan eşya için “Diğer Ülkeler” (DÜ) gümrük vergisi ile “Gelişme Yolundaki Ülkeler” (GYÜ) gümrük vergisi arasındaki fark kadar,
Hindistan menşeli ve 1 inci maddenin İkinci fıkrasında tanımlanan eşya için (25, 27, 28, 50 ila 60, 71 ila 76, 78, 79, 81 ila 83, 87 ila 89. fasıllar hariç) DÜ gümrük vergisi ile GYÜ gümrük vergisi arasındaki fark kadar,
Ukrayna ve Vietnam menşeli ve l inci maddenin ikinci fıkrasında tanımlanan eşya için DÜ gümrük vergisi ile GYÜ gümrük vergisi arasındaki fark kadar,
Sri Lanka menşeli ve 61 ila 63. fasıllar kapsamı eşya için DÜ ile GYÜ gümrük vergisi arasındaki fark kadar,
Bangladeş menşeli ve 50 ila 63. fasıllar kapsamı eşya için “DÜ” gümrük vergisi oranında,
Kamboçya menşeli ve 61 ila 63. fasıllar kapsamı eşya için “DÜ” gümrük vergisi oranında,
Etiyopya menşeli ve 5209.42 GTP'li eşya için DÜ gümrük vergisi oranında,
Nepal menşeli ve 5509.21, 5509.22 ve 5509.51 GTP’li eşya için DÜ gümrük vergisi oranında,
Gümrük tarife istatistik pozisyonları ekli listede sıralanan Bolivya, Cape Verde, Moğolistan, Paraguay ve Pakistan menşeli (Pakistan için 42 ve 43. fasıllar ile 50 ila 63. fasıllar hariç) eşya için GYÜ gümrük vergisi oranında,
Pakistan menşeli 42 ve 43. fasıllar ile 50 ila 63. fasıllar kapsamı eşya için DÜ gümrük vergisi oranında,
telafi edici vergi olarak ek mali yükümlülük (EMY) tahsil edilmektedir.
Yukarıda az önce sözü edilen Karar kapsamındaki eşyanın AB ülkeleri üzerinden A.TR dolaşım belgesi eşliğinde gelmesi halinde, eşyanın serbest dolaşıma girişinde ek mali yükümlülüğün uygulanmaması için eşyanın Kararda sayılan ülkeler menşeli olmadığının menşe şahadetnamesi ile tevsik edilmesi ve menşe şahadetnamesinin beyanname ekinde gümrük idaresine ibraz edilmesi gerekmektedir.
Diğer taraftan, A.TR dolaşım belgesi eşliğinde gelen söz konusu eşyanın menşe şahadetnamesinin serbest dolaşıma giriş beyannamesinin tescili sırasında mevcut olmaması ve menşe şahadetnamesinin sonradan getirileceğine dair gümrük idaresine yazılı bir talepte bulunulması halinde, ek mali yükümlülüğe isabet eden tutarın Karardaki en yüksek had esas alınmak suretiyle hesaplanarak emanet hesabına alınması veya teminata bağlanması gerekmektedir. Menşe şahadetnamesinin süresi içinde ibraz edilmesi durumunda emanete alınmış olan tutarın veya alınmış olan teminatın mezkur Yönetmeliğin 38/3 üncü maddesine göre iade edilmesi gerekmektedir.
Öte yandan, AB ülkelerinden A.TR dolaşım belgesi olmaksızın serbest dolaşıma giriş işlemleri tamamlanan bahse konu eşya için 2018/11799 sayılı Karar kapsamında bir ek mali yükümlülük doğmamakta ve “Diğer Ülkeler” (DÜ) gümrük vergisi oranında vergi tahsil edilmektedir.
Bununla birlikte, "2006/10895 sayılı Türkiye ile Avrupa Topluluğu Arasında Oluşturulan Gümrük Birliği'nin Uygulanmasına İlişkin Esaslar Hakkında Karar” gereğince serbest dolaşıma girişten sonra “sonradan verilmiştir" ibareli olsun veya olmasın 4 aylık ibraz süresi içinde bir A.TR Dolaşım Belgesinin gümrük idaresine ibraz edilmesi halinde Gümrük Kanununun 214 üncü maddesi gereğince tahsil edilen vergiler geri verilmektedir.
Bu itibarla, 2018/11799 sayılı Karar’ın 2/1 inci maddesinde sayılan ülkeler harici menseli beyan edilen ve AB’den gelerek A.TR dolaşım belgesi olmaksızın serbest dolaşıma giren Karar kapsamındaki eşya için A.TR dolaşım belgesinin sonradan gümrük idaresine İbraz edilmesi durumunda;
1. Eşyanın Kararda sayılan ülkeler menşeli olmadığını tevsik eden bir menşe şahadetnamesinin serbest dolaşıma giriş beyannamesinin tescili sırasında beyanname ekinde bulunması ya da menşe şahadetnamesinin serbest dolaşıma giriş beyannamesinin tescili sırasında mevcut olmayıp sonradan getirileceğine dair gümrük idaresine yazılı bir talepte bulunulmuş olması koşuluyla A.TR dolaşım belgesinin sonradan gümrük idaresine ibraz edilmesi esnasında gümrük idaresine ibrazı halinde, eşya için “Diğer Ülkeler” oranında tahsil edilen gümrük vergisi ve buna tekabül eden vergilerin Gümrük Kanunu’nun 214 üncü maddesi çerçevesinde geri verilmesi,
2. Eşyanın Kararda sayılan ülkeler menşeli olmadığım tevsik eden menşe şahadetnamesinin birinci maddede belirtilen şekilde gümrük idaresine ibraz edilmemesi halinde, söz konusu eşya için;
a. Mezkur Karar kapsamında tahsil edilmesi gereken EMY'nin Karardaki en yüksek had üzerinden hesaplanarak EMY ve buna tekabül eden vergilere ilişkin ek tahakkuk çıkarılması ve tahsil edilmesi,
b. EMY ve buna tekabül eden vergilerin tahsil edilmesini müteakip “Diğer Ülkeler” oranında tahsil edilen gümrük vergisi ve buna tekabül eden vergilerin Gümrük Kanununun 214 üncü maddesi çerçevesinde geri verilmesi,
yönünde işlem tesis edilmesi gerekmektedir.
Bunun yanında, A.TR dolaşım belgesi olmaksızın serbest dolaşıma giriş işlemleri tamamlanan söz konusu eşya için gümrük vergileri tahsil edildiğinden herhangi bir vergi kaybının olmadığı, öte yandan A.TR dolaşım belgesinin sonradan ibrazı halinde tahsil edilen gümrük vergilerinin geri verilmesinin Gümrük Kanununun 214 üncü maddesinin amir hükmü gereği olduğu göz önüne alındığında yukarıda bahsi geçen işlemler için Gümrük Kanununun Onbirinci kısım cezai hükümlerinin uygulanmaması gerekmektedir.
